Blog: keukenverhalen
In 2013 kwam de film Kitchen Stories uit, keukenverhalen dus. In deze Noorse komedie observeren wetenschappers 24/7 het gedrag van alleenstaande mannen in hun privékeuken. De film speelt zich af in de keuken van één van die alleenstaande mannen, een prachtig minimalistisch Scandinavisch houten keukeninterieur. De waarnemer zit op een scheidsrechtersstoel in de hoek van de keuken, een gedenkwaardige filmposter.
Net als bij eten in film, vertellen keukensets in films het verhaal van de film op een eigen manier. De keuken in Kitchen Stories vertelt bijvoorbeeld iets over de periode – de jaren vijftig, over de Scandinavische stijl – hout en eenvoud, en het weerspiegelt eveneens de eenzaamheid van eigenaar Isak Bjørvik.
Vijf verschillende soorten filmkeukens met een eigen verhaal.
1 DE (QUASI-)HARMONISCHE KEUKEN
Er zijn verschillende blogs en lijsten op internet te vinden over filmkeukens, zelfs eentje specifiek over Meryl Streep in keukens. De blogs hebben een sterke focus op grote Amerikaanse huiskeukens. Dit is een weerspiegeling van de Hollywood versie van het ideale Amerikaanse gezinsleven: de keuken is netjes en harmonieus. Het is een set waar het hele gezin elkaar kan ontmoeten en kan eten middenin de keuken. Deze set is ideaal voor films, aangezien veel handelingen (boodschappen, koken, eten en afruimen) gecombineerd kunnen worden met intieme familiedialogen. Het is echter zo’n keurige harmonie, dat moet een opzet zijn voor iets vervelends, dat gaat komen, zoals bij Rosemary’s baby.
2 DE KEUKEN VAN DE ITALIAANSE MAMA
De Amerikaanse Italianen hebben echt geweldige keukens. Alleen al de familie van Martin Scorsese is een bijzondere vertegenwoordiger van dit soort keukens. Bekijk het eenkamerappartement van Goodfellas waar de vader van Scorsese zijn beruchte spaghetti-gehaktballetjes kookt. Dat is geen keuken, het is gewoon een fornuis in een kamer. Scorseses moeder Catherine laat in de documentaire Italianamerican zien hoe je de saus maakt in haar keuken. Ook geen poespas nodig anders dan een fornuis. Ja, een leuk behangetje.
Moonstruck heeft ook een Italiaanse mama-keuken; je voelt je er direct thuis. De complete Italiaans-Amerikaanse familie, jong en oud, komt samen in deze mama-is-de-baas-setting om in Italiaanse stijl te discussiëren. Praten terwijl je eten klaarmaakt en verslindt. Niets huiselijkers dan dat, toch?
3 DE KEUKEN ALS TROFEE
De keuken van Julia Child houdt het midden tussen een harmonische keuken en een trofee keuken. Je kunt zien hoe haar keuken wordt ingericht aan het einde van de film Julie & Julia, het is een filmset-replica van de keuken die Paul Child heeft gebouwd. En de oorspronkelijke keuken is herbouwd in het American History Museum, ook zichtbaar aan het einde van de film. Hoewel de keuken erg huiselijk is, is het geen keuken zoals de voorgaande types. Dit is veel meer een laboratorium, met indrukwekkend sets koperen pannen en elk (pre-sixties) keukengerei dat ooit is uitgevonden. Al dat spul is gewoon te afleidend voor een goed familiegesprek en dient maar één ding: lekker koken.
De moderne keukens in film zijn vaak trofee-keukens: ze dienen alleen om de gasten te imponeren, er wordt nauwelijks in gekookt. De keuken in Mr. and Mrs. Smith is waarschijnlijk de meest hilarische trofeekeuken. Ze zijn beiden huurmoordenaars, dus hun keukenlade bevat niet alleen de gewone kookmessen, maar ook geweren van verschillende kaliber. Hier wordt ook niet veel gekookt, maar des te meer gevochten.
4 DE KOOKGROT
Filmkeukens sprankelen meestal van het licht en hebben hoge plafonds, ramen en lichte materialen. Maar soms heeft het verhaal gewoon een donkere set nodig in een film: de kookgrot. De sciencefictionfilm Blade Runner (zowel de oorspronkelijke als die in 2049) heeft een prachtige smalle donkere keuken, verwijzend naar het donkere Maya-tempelachtige interieur van het beroemde Ennis Brown House van Frank Lloyd Wright, gebruikt in de originele film. De keuken weerspiegelt perfect de film noir-sfeer van de film, maar is wel uitgerust met een hologram vriendin.
De meer klassieke kookgrot is de arme luizen keuken in Babette’s Feast. Babette is een Franse kokkin die in een arm en religieus Deens dorpje is beland. De keuken bestaat uit een stenen gootsteen, een houten snijplank en een klassieke kachel. Het is een donkere en trieste plek, waardoor het contrast groot is met het luxe diner dat Babette in die keuken kookt. Merk op dat bijna niemand lacht in een kookgrot, hier zijn serieuze zaken gaande.
5 DE AUTOMATISCHE KEUKEN
Een favoriete keuken is de geautomatiseerde, elektrische keuken. Al die mooie elektrische dingen die gemaakt zijn om ons bij te staan en te troosten zijn in de film altijd gedoemd te mislukken. Het verhaal is altijd hetzelfde: in eerste instantie werken de nieuwigheden perfect, maar dan draait alles door en veroorzaakt het allerlei problemen. Dit thema werd al geperfectioneerd door – wie anders – Buster Keaton in The Electric House. De keuken is daar met een modeltrein verbonden met de eetkamer. De kok legt het eten in een treintje dat naar de eetkamer rijdt. Het gaat allemaal goed totdat per ongeluk de rail wordt losgekoppeld en al het eten in de schoot van een vrouw valt.
De keuken in Woody Allen’s sciencefictionkomedie Sleeper lijkt meer op een controlekamer in een ruimteschip dan op een productiekamer van voedsel. Maar zelfs instantpudding maken – hoe moeilijk kan het zijn – lukt niet: het wordt een gigantische bruine bal.
De witte jaren 60 keuken in Jacques Tati’s Mon Oncle is een klassiek en humoristisch protest tegen het modernisme. Tati toont alle inconsistenties en onuitvoerbaarheid van modern (keuken) design. Alles gonst, is geautomatiseerd, voorverwarmd en plastic, maar waar is het echt goed voor? Vaak nog steeds een terechte vraag in de moderne luxe keuken.
Welk keukenverhaal past bij jou? Donker, ‘gewoon’, geautomatiseerd, familie-achtig of is het een trofee? Wat het ook is, bekijk je bijpassende films!
Dit artikel verscheen eerder op cinemaculinair.nl